KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ NEDİR?
Kaynaştırma yoluyla eğitim; özel eğitime ihtiyacı olanlarin eğitimlerini, destek eğitim hizmetleri de sağlanarak yetersizliği olmayan akranları ile birlikte resmî ve özel; okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan özel eğitim uygulamalarıdır.
Kaynaştırmanın Amacı: Çocuğu normal hale getirmek değil, onun ilgi ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanmasını sağlamak ve toplum içinde yaşayabilmesini kolaylaştırmaktır.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN İLKELERİ
Akranlarıyla aynı kurumda eğitim görme hakkı vardır. Özel ve genel eğitimin ayrılmaz bir parçasıdır. Hizmetler yetersizliğe göre değil, eğitim ihtiyaçlarına göre planlanır. Karar verme süreci aile-okul-eğitsel tanılama sürecine göre gerçekleşir. Erken başlamak esastır. Bireysel farklılıklar esastır. Gönüllülük, sevgi, sabır, gayret gerekmektedir. Normal insanlarla ve doğal ortamlar da verilmelidir. Bireyi toplumun bir parçası haline getirmeyi amaçlar. Okul-aile ve çevre iş birliği esastır.
KİMLER KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNE İHTİYAÇ DUYAR?
• Zihinsel Yetersizliği Olanlar
• Dil ve Konuşma Güçlüğü Olanlar
• Otistikler
• İşitme Yetersizliği Olanlar
• Özel Öğrenme Güçlüğü Olanlar (Disleksi, Diskalkuli, Disgrafi)
• Üstün Yetenekliler
• Görme Yetersizliği Olanlar
• Bedensel Yetersizliği Olanlar
• Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olanlar
Zihinsel Yetersizliği Olanlar
Zihinsel işlevler bakımından ortalamanın iki standart sapma altında farklılık gösteren, buna bağlı olarak kavramsal, sosyal ve pratik uyum becerilerinde eksiklikleri ya da sınırlılıkları olan ve özel eğitim hizmetlerine ihtiyaç duyanlardır.
Zihinsel Yetersizliği Olanlar Nasıl Fark Edilirler?
• Akademik kavramları geç ve güç öğrenirler.
• Dikkati ve ilgisi kısa sürelidir.
• Kazandıkları bilgileri transfer etmekte çok güçlük çekerler.
• Somut şeyleri daha iyi ve kolay kavrarlar.
• Gördükleri, duydukları şeyleri çabuk unuturlar.
• Kendilerine güvenleri azdır.
• Kendinden küçüklerle oynamayı tercih ederler.
• Okuduklarını anlatmakta güçlük çekerler.
İşitme Yetersizliği Olanlar
İşitme duyarlılığının kısmen veya tamamen kaybından dolayı konuşmayı edinmede, dili kullanma ve iletişimde yaşadığı güçlükler nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olanlardır.
İşitme Yetersizliği Olanlar Nasıl Fark Edilirler?
• Bedensel devinimlerde (oturma, koşma, yürüme) denge bozukluğu görülür.
• İstediklerini anlatmak için gereğinden fazla jest ve mimik kullanırlar.
• İşitebilmek için konuşana doğru eğilirler ya da başını konuşana çevirerek dinlerler.
• Konuşmalarında tek düzelik, devamlı olarak fısıltı halinde ya da bağırarak konuşma görülür.
• Konuşulanı anlayabilmek için konuşmacı ya da ses kaynağına (tv gibi) yakın dururlar.
• Konuşulanların özellikle bazı sözcüklerin, yinelenmesini isterler.
• Kulak ağrımasından, çınlamasından şikâyet ederler.
Görme Yetersizliği Olanlar
Görme gücünün kısmen ya da tamamen kaybından dolayı özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olanlardır.
Görme Yetersizliği Olanlar Nasıl Fark Edilirler?
• Arkadaşlarının defterlerine bakarak tahtadaki yazılanları defterlerine geçirirler.
• Göze ilişkin tikler görülür. (parmağı ile göz kapağına bastırma, elini göze yakın sağa sola kısa mesafelerde sallama gibi)
• Gözleri kaşıma, kısarak bakma, gözlerde sulanma gibi fiziksel belirtiler görülür.
• İnce motor beceriler gerektiren çalışmalarda zorlanırlar.
• Kullandıkları materyalleri gözlerine yakın tutarlar, okuma mesafeleri kısadır.
• Sık sık eşyalara çarpma , düşme ya da sağa sola amaçsız uzanma gibi davranışlar görülür.
• Uzakta bulunan kişileri ve nesneleri ayırt etmede güçlük çekerler.
Bedensel Yetersizliği Olanlar
Hastalıklar kazalar ve genetik problemlere bağlı olarak kas, iskelet ve sinir sistemi ve eklemlerin işlevlerini yerine getirememesi sonucunda meydana gelen hareket ile ilgili yetersizlikler nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olanlardır.
Bedensel Yetersizliği Olanlar Nasıl Fark Edilirler?
• Bağımsız hareket edebilme becerileri, devinimsel koordinasyonları sınırlıdır.
• Denge bozuklukları görülür.
• Hareketten çekinir, pasif kalmayı tercih ederler.
• Kol, bacak ve eklem ağrılarından şikâyet ederler
• Özel yürüyüş tarzları vardır.
• Sıklıkla yorgunluktan şikâyet ederler.
Dil ve Konuşma Güçlüğü Olanlar
Dili kullanma, konuşmayı edinme ve iletişimdeki güçlük nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olanlardır.
Dil ve Konuşma Güçlüğü Olanlar Nasıl Fark Edilirler?
• İsteklerini anlatma yerine jest, mimik ya da başka türlü işaretler kullanırlar.
• Kelimeleri ve heceleri tekrar ederler. ‘P-p-peki’, ‘ol-ol-olmaz’ gibi.
• Kelimenin içindeki bir sesin yanına aynı sesi veya başka bir sesi ekleyerek çıkarırlar. ‘aşağı’ yerine ‘şağı’ , ‘saat’ yerine ‘sahat’ gibi.
• Kelimenin içindeki bir sesin yerine başka bir ses çıkarırlar. ‘arı’ yerine ‘ayı’ , ‘araba’ yerine ‘ayaba’ , ‘kitap’ yerine ‘kipat’ gibi.
• Konuşma sesi gür ya da zayıf çıkar. Konuşmaları kısıtlıdır sözcük dağarcıkları yetersizdir.
• Konuşurken yüzde gerilim, kaş göz oynatma, başın ani hareketleri gibi istenmeyen jestler gözlemlenir. • Sesleri atlarlar ya da düşürürler. ‘Kapı’ yerine ‘apı’ gibi.
• Sesleri olağan dışı uzatırlar. ‘B-b-b baca’ gibi.
Özel Öğrenme Güçlüğü Olanlar
Dili yazılı ya da sözlü anlamak ve kullanabilmek için gerekli olan bilgi alma süreçlerinin birinde veya birkaçında ortaya çıkan ve dinleme, konuşma, okuma, yazma, heceleme, dikkat yoğunlaştırma ya da matematiksel işlemleri yapma güçlüğü nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olanlardır.
Özel Öğrenme Güçlüğü Olanlar Nasıl Fark Edilirler?
• Bazı harflerin seslerini doğru telaffuz edemezler (r, ş, j gibi harfleri söyleyemez ya da yanlış söylerler).
• Çarpım tablosunu ve bazı aritmetik sembolleri öğrenmekte zorlanırlar.
• Dinledikleri, okudukları bir öyküyü anlatması istendiğinde öykünün başını sonunu hatırlamazlar.
• Harf-ses uyumu gelişmemiştir, bazı harflerin seslerini öğrenemezler.
• İnce motor becerilere dayalı işlerde (düğme ilikleme, makas kullanma, boncuk dizme gibi) zorluk çekerler.
• Kaba motor becerilerinde, ip atlama, top yakalama gibi hareket ve oyunlarda yaşıtlarına oranla başarısızlardır.
• Okuma hızım ve niteliği açısından yaşıtlarından geridirler.
• Okurken harfleri, heceleri atlar ya da harf/hece eklerler.
• Saati öğrenmekte zorlanırlar.
• Yazarken bazı harf ve sayıları, kelimeleri ters yazarlar ya da karıştırırlar. (b-d, d-t, b-p, 2-5, 6-9)
• Yönlerini bulmakta zorlanırlar, yön kavramlarını karıştırırlar.
Otistikler
Sosyal etkileşim, sözel ve sözel olmayan iletişim, ilgi ve etkinliklerdeki sınırlılığı erken çocukluk döneminde ortaya çıkan ve bu özellikleri nedeniyle özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olanlardır.
Otistikler Nasıl Fark Edilirler?
• Dil gelişimleri geridir, konuşmalarında akıcılık yoktur.
• Dönen objelere ilgi duyarlar (araba tekerleği gibi).
• Elleriyle göğse vurma, parmağını veya elini sallama, oynatma, elini ısırma veya kendine zarar verme gibi davranışlar sergileyebilirler.
• Genelde yalnız yapılan uğraşlardan hoşlanırlar
• Göz kontağı kurmaktan kaçınırlar.
• Karşılıklı olarak konuşmayı başlatamaz ve sürdüremezler.
• Kendi etrafında dönme, sallanma, zıplama gibi yinelenen davranışları vardır.
• Konuşurken çok az jest ve mimik kullanırlar.
• Seslenildiğinde ya da kendisiyle iletişim kurulmak istendiğinde tepki vermezler.
• Şahıs zamirlerini karıştırırlar, ben yerine sen veya kendinden 3. Tekil şahıs olarak söz ederler.
• Tehlikelerin farkına varmakta zorlanırlar.
• Temel duyguları (mutluluk, üzüntü vb.) ifade etmede güçlük çekerler.
• Yaşıtlarıyla oynamakta ve oyun kurmakta yetersizdirler.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olanlar
Yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayan dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerini en az iki ortamda ve altı ay süreyle gösteren, bu özellikleri yedi yaşından önce ortaya çıkan, özel eğitim hizmetlerine ihtiyacı olanlardır.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olanlar Nasıl Fark Edilirler?
• Başkalarına karşı itme, çekiştirme, vurma gibi davranışları sık gösterirler.
• Başladıkları işi bitirmeden bir diğerine başlarlar.
• Bir yerde oturamazlar, sürekli hareket halindedirler.
• Çalışmalarını plansız, düzensiz ve karmakarışık bir biçimde sürdürürler.
• Dikkatleri çok kısa sürelidir ve çabuk dağılır.
• Doğrudan kendisine konuşulduğunda çoğu zaman dinlemiyormuş gibi görünürler.
• Genellikle başladıkları işi sonlandırmada güçlük çekerler.
• Grup içinde sırasını beklemekte zorlanırlar.
• Günlük işlerde genellikle unutkandırlar.
• Okul araç gereçlerini sık sık kaybederler.
Üstün veya Özel Yetenek:
Zekâ, yaratıcılık, sanat, spor, liderlik kapasitesi veya akademik alanlarda akranlarına göre üst seviyede performans gösterme durumudur.
Üstün veya Özel Yetenekli Çocukların Özellikleri
• Alçak gönüllüdürler, başkalarına yardım etmekten hoşlanırlar.
• Amaçlarına ulaşmaktan ve başarıdan zevk duyarlar.
• Ayrıntılara olağanüstü dikkat ederler.
• Azimli ve sebatlıdırlar.
• Başkalarıyla kolayca işbirliği yaparlar.
• Çalışkandırlar.
• Duyarlıdırlar, başkalarına karşı empati duyarlar.
• Erken yürür, erken konuşur, okumayı erken yaşta öğrenirler.
• Espri yetenekleri vardır.
• Gelişimin tüm alanlarında yaşıtlarının ilerisindedirler.
• Genelleme ve soyutlama yaparak bilgilerini başka alanlara aktarabilirler.
• Güçlü bir konsantrasyona sahiptirler.
• İlgi alanları geniştir. • Karmaşık problemler çözmekten hoşlanırlar.
• Kendilerine güvenleri tamdır.
• Liderlik özellikleri vardır.
• Orijinal ve eleştirel düşünceye sahiptirler.
• Öğrenme ve bilgiye sürekli açlık duyarlar.
• Sebep-sonuç ilişkisine ilgi duyarlar.
• Sorumluluk duyguları kuvvetlidir. Sorumluluk almayı çok ister ve bunu yerine getirmekten hoşlanırlar.
• Gözlem güçleri vardır.
• Sürekli soru sorarlar, meraklıdırlar.
• Uzun süre dikkatlerini bir konu üzerinde yoğunlaştırabilirler.
• Yaratıcılık ve mucitlik özellikleri vardır.
• Zengin sözcük hazinesine sahiptirler. Kelimeleri doğru telaffuz ederler, akıcı bir konuşmaları vardır.
• Çabuk öğrenme, kavrama ve akılda tutma özellikleri vardır.
• Zihinsel ve fiziksel olarak büyük bir enerjiye sahiptirler.
Zihinsel Yetersizliği Olan Bir Öğrenciniz Varsa Neler Yapabilirsiniz?
• Öğrencinizi tahtayı ve sizi rahat görebileceği şekilde sınıfın ön tarafına oturtun.
• Her dersin başında daha önce öğrenilen konuları kısaca tekrar edin, dersin sonunda ise önemli konuları özetleyin.
• Öğrencinin çalışma gruplarına katılımı destekleyin.
• Öğrencinin sınavını gerekirse bireysel olarak yapın.
• Öğrenciniz etkinlik sırasında başarısızlık yaşadığında ya da verdiğiniz yönergeyi anlayamadığında verdiği tepkileri dikkat ederek gerekli önlemleri alın gerekirse yönergeyi tekrar edin.
• Öğrenciniz yazılı anlatımda güçlük yaşıyorsa sözlü sınavları, kısa yanıtlı, çoktan seçmeli veya boşluk doldurmalı sınavları tercih edin.
• Öğrenciye başarabileceği görev ve sorumluluklar verin.
• Sınav sonrasında zaman kaybetmeden öğrenciye geri bildirim vermeye dikkat edin.
• Sınava başlamadan önce öğrencinin sınav sorularını anlayıp anlamadığını kontrol edin, sınav sorularını kendi cümleleri ile ifade etmesine imkân tanıyın.
• Sınıf kurallarını belirleyin, sınıf kurallarını tek tek öğretin ve kuralların yazılı/görsel olarak yer aldığı bir pano hazırlayın.
• Sınıflarda öğrencinize ek süre verin.
Görme Engeli Olan Bir Öğrenciniz Varsa Neler Yapabilirsiniz?
• Az gören biri büyük puntolarla yazılmış yazıları okuyabilir. Öğrencinizin rahatça okuyabilmesi için satırların aralık olması, düzgün bir zemin üzerine kolay okunabilir yazı karakterlerinin kullanılması önemlidir. Kullanılan materyallerde birbirine zıt renkler kullanılmalıdır. Kullanılan kâğıt mat renkte olmalıdır. Örneğin az görenler için siyah zemin üzerinde beyaz harfler kullanılması uygundur.
• Az gören görme engelli öğrencinizi sırasına kolaylıkla girip çıkabileceği şekilde sınıfın ön tarafına oturtun.
• Derse katılımını sağlamak için her derste ona en az bir iki soru sorun.
• Dersi açık ve anlaşılır bir ses tonuyla öğrenciye dönerek anlatın.
• Öğrencinin sınav süresince soruların başka kişiye okutulması sırasında doğan zaman kaybını ek süre olarak sınava dahil edin.
• Öğrencinin sınıf arkadaşlarının seslerini ayırt ederek isimleri ile tanıması için, etkinlikler düzenleyin. (sorduğunuz soruya cevap veren öğrencinin adının söylenmesi gibi.. ‘Şimdi Zeynep cevap verecek.’ Veya ‘Ayşe soruma doğru cevap verdi’ denmesi şeklinde.)
• Öğrencinize isteklerinizi belirtirken ‘Şunu bana ver’ gibi görmeye dayalı cümlelerle ifade etmeyin, bunun yerine ‘sağ elinin yanında duran kalemi bana ver’ şeklinde açık yönerge vermeye dikkat edin.
• Öğrencinizin sırasını paylaştığı arkadaşına uyumunu ve ona olan güvenini arttırmak için sıra arkadaşına görme engelli öğrencinize nasıl destek olacağına ilişkin bireysel olarak bilgi verin ve onun olumlu davranışlarını ve çabalarını ödüllendirin.
• Öğrenciye okulun bölümleri ile sınıfı tanıtırken ‘şuradaki’, ’ötedeki’, ’yandaki’ gibi ifadeler yerine ‘sağındaki’, ‘solundaki’ gibi ifadeler kullanın.
• Öğrenciye uygulanacak sınavda sınav sorularını okuyan kişinin diksiyonunun düzgün olmasına dikkat edin.
• Sınavlarda cevabı karmaşık çizim ve şekillere dayanan sorular yerine daha çok tanım ya da açıklamaya dayalı sorular sorun.
• Sınıf içinde ışıklandırma önemlidir ancak çok parlak ışıkta kullanılmamalıdır. Bu bağlamda az gören öğrencinizi güneş ışınları arkadan gelecek şekilde sınıfta uygun sıraya oturtun.
• Sınıftaki diğer öğrencilere görme engelli öğrencinizin özelliklerini anlatarak, görme engelli öğrencinizin bağımsız hareket etme becerilerini sağlayacak tedbirleri birlikte belirleyin.
• Sınıftaki eşya araç ve gereçlerin yerlerini sabit tutun, değişiklik yaptığınızda öğrencinizi haberdar edin.
İşitme Engeli Olan Bir Öğrenciniz Varsa Neler Yapabilirsiniz?
• Tahtayı ve sizi rahat görebileceği şekilde sınıfın ön tarafına oturtun.
• Çok abartılı jest ve mimiklerle konuşmaktan kaçının.
• Çok yüksek sesle veya fısıldayarak konuşmayın, ses tonunuzun ve konuşma hızınızın normal olmasına dikkat edin.
• Ders sırasında öğrencinin öğrenmesini kolaylaştıracak araç ve gereçler (yansıtıcı, ses kayıt cihazı) ve materyaller (sunumlar, filmler, vb.) kullanın.
• Derse başlamadan önce öğrencinizin işitme cihazının işlevsel olarak çalışıp çalışmadığını kontrol edin.
• Grup çalışmalarında öğrencinin diğer arkadaşlarını görebileceği şekilde oturmasını sağlayın ve grup içindeki diğer öğrencilerin de mümkün olduğunca görsel ipuçlarını kullanmalarını isteyin.
• Konunun açık ve anlaşılır olduğundan emin olun.
• Öğrenci ile konuşmaya başlarken kendisi ile konuştuğunuzu fark etmesini sağlayın. Duruma göre elinizle işaret edebilir ya da omzuna dokunabilirsiniz. Konuşurken başka yönlere bakmayın. • Konuşurken anlaşılır ve kısa cümleler kurun.
• Öğrencilerin sözel ifadeleri yanlış anlamasını önlemek için yazılı ve görsel ipuçlarını birlikte kullanın.
• Öğrencinizle konuşurken göz kontağı kurun.
• Tahtada yazı yazarken ya da arkanız öğrenciye dönükken konuşmamaya özen gösterin.
Bedensel Engeli Olan Bir Öğrenciniz Varsa Neler Yapabilirsiniz?
• Sınıfınızın okulun giriş katında olmasını ve öğrencilerinizin okul ve sınıfta olabildiğince bağımsız hareketini sağlayacak düzenlemeler yapılmasını sağlayın. (Merdivenlere ve kapı eşiklerine uygun rampa yapılması, alafranga tuvaletler, dokunarak açılan musluklar vb.)
• Sınıf içinde kolayla girip çıkabileceği bir yere oturtun.
• Sınıftaki diğer öğrencileri ortopedik öğrencinizin özellikleri anlatarak, öğrencinizin olabildiğinde bağımsız hareket etme becerilerini sağlayacak tedbirleri belirleyin.
• Tekerlekli sandalyede oturuyorsa yardım etmeniz gerektiğinde öğrencinizin göz hizasında bulunmaya dikkat edin.
• Yazmada güçlük çekiyorsa sözel olarak değerlendirin.
Dil Konuşma Güçlüğü Olan Bir Öğrenciniz Varsa Neler Yapabilirsiniz?
• Konuşurken sakin ve sabırlı olmaya özen gösterin.
• İletişime hazır olduğunuzu her zaman hissettirin.
• İletişime hazır olduğunuzu her zaman hissettirin.
• Konuşmasına müdahale etmeden göz kontağını sürdürün, konuşmaya teşvik edin, konuşurken sorun yaşadığında cümlesini onun yerine tamamlamayın ve sözcük eklemeyin.
• Konuşmaya istekli olmadığı durumlarda konuşması için zorlamayın.
• Konuşmaya istekli olmadığı durumlarda konuşması için zorlamayın.
• Konuşurken sakin ve sabırlı olmaya özen gösterin.
• Konuşmasına müdahale etmeden göz kontağını sürdürün, konuşmaya teşvik edin, konuşurken sorun yaşadığında cümlesini onun yerine tamamlamayın ve sözcük eklemeyin.
Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bir Öğrenciniz Varsa Neler Yapabilirsiniz?
• Bu öğrencilerin zihinsel yetersizliği olmadığı için güçlük çektiği alanlara yönelik eğitim programı düzenleyin. (BEP)
• Öğrencinin bağımsız çalışma süresini arttırmaya yönelik hedefler belirleyin.
• Sınıf ortamında yeterli olduğu alanlarda kendini ifade etmesine fırsat tanıyıp, yeterli alan/alanlarda katılımı teşvik edin.
• Tahtayı ve sizi rahat görebileceği şekilde sınıfın ön tarafına oturtun.
• Yapılacak çalışma planı hakkında çocuğa bilgi verin ve çalışmalarınızı plan üzerinde yürütün.
• Yazılı anlatımda güçlük çekiyorsa sözlü sınavları, kısa yanıtlı, çoktan seçmeli veya boşluk doldurmalı sınavları tercih edin. Yazılı sınavlarda öğrencinize ek süre verin.
• Zaman ve yön kavramında sorun yaşayan öğrenciler için sınıfta hatırlatıcı küçük ip uçları kullanın.
Dikkat Eksikliği Ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Bir Öğrenciniz Varsa Neler Yapabilirsiniz?
• Akranlarının sosyal kabulünü sağlamak amacıyla öğrencinize özel sorumluluklar verin.
• Daha önce işlenen konuları sık sık tekrar edin.
• Ders sırasında öğrencinin dikkatinin artması için sözel uyaranlar verin ya da fiziksel etkinlikler planlayın.
• Okul aile işbirliğinin sağlanması ve öğrencinin düzenli izlenmesi amacıyla günlük ve haftalık davranış kartları hazırlayın.
• Öğrencinin ödevlerini yapıp yapmadığını her gün kontrol edin ve geri bildirimler verin.
• Öğrencinin uygun olmayan davranışını önlemek için yapmakta olduğu davranış yerine istenilen davranışa yönelik yönerge verin. (Sürekli kalem çeviren öğrencinizi kalemi çevirme demek yerine defterini aç denmesi gibi)
• Öğrencinizi duvar tarafına olacak şekilde ön sıraya oturtun.
• Sınava hazırlanma becerileri öğretin. (İşlenen konuların özetini yapmak ve öncelikli konuları belirlemek)
• Sınavlarda küçük molalar ve ek zamanlar verin.
• Sınıf içinde grup çalışması ve bireysel ödüllendirmeler için köşeler oluşturun.
• Sınıf içinde öğrencinizin hareketliliğini kontrol altına tutmaya yönelik belli aralıklarla tüm sınıfın katılacağı gevşeme ve esneme egzersizleri yapın.
• Sınıf içinde yakında oturan öğrencilerin öğrenciye model olabilecek kişiler olmasına dikkat edin.
• Sınıf ortamında öğrencinin dikkatini dağıtacak olan materyalleri sınıfın arka tarafına alın.
• Tuttuğu ders notlarını kendi notlarınızdan ya da arkadaşının defterinden kontrol etmesine imkan tanıyın.
• Yazı yazma problemi olan veya testte başarısız olan öğrencileri sözlü sınav ile değerlendirin.
Otistik Olan Bir Öğrenciniz Varsa Neler Yapabilirsiniz?
• Kullandığınız cümlelerin basit kısa olmasına dikkat ederek jest ve mimiklerle daha dikkat çekici hale getirin.
• Okul ve aile iş birliğinin sağlanması ve öğrencinin düzenli izlenmesi amacıyla günlük ve haftalık davranış bildirim kartları hazırlayın.
• Otizmi olan çocukların bazı özel becerileri (erken okuma-yazma, zihinden matematik işlemleri yapmak) olabilmektedir. Akran kabulünü sağlamak için öğrencinin bu özelliklerini ortaya çıkarın.
• Otizmi olan öğrencilerin küçük grup çalışmaları sırasında ya da serbest etkinliklerde sınıf arkadaşlarıyla birlikte oynamasını destekleyin.
• Öğrencinin sebep-sonuç ilişkilerini kurmasını desteklemek amacıyla eylem ve resimleri içeren kart ve fotoğrafları göstererek hikayeleri anlatın ve öğrencinizden aynı şekilde anlatmasını isteyin.
• Öğrencinin yakınının sınıf dışında beklemesi gibi düzenlemelerle, okula uyumunu sağlayın.
• Öğrencinizi okulun kantini, market gibi yerlere götürerek, sınıf dışındaki çevre ile ilişki içinde olmasını sağlayın.
• Öğrencinizi sınıfın ön tarafında oturtun ve sınıf içinde yakınında oturan öğrencilerin öğrenciye uygun model olabilecek kişiler olmasına dikkat edin.
• Öğrencinizin nesnelerle dokunma, nesneyi elinden bırakmama gibi takıntılı davranışlarını azaltmak için bu nesnelerin bir kutuya konularak dersin sonunda ya da günün sonunda alınabilmesine yönelik düzenleme yapın.
• Öğrencinizin olumlu davranışlarını değerlendirin, uygun olmayan davranışlarını arkadaşlarına ve kendisine zarar verecek düzeyde değilse görmezden gelin.
• Öğrencinizin özelliğini dikkate alarak göz kontağı, sınıfta uygun oturma, basit yönergelere uyma gibi becerilerin öğretimine öncelik verin.
• Öğrencinizle iletişimde olumsuz ifadelerden (hayır, yapma, dokunma gibi) mümkün olduğunca kaçının. Yapması istenilen davranış açık ve net biçimde söylenmeli gerektiğinde tekrar edilmelidir.
• Sınıf içinde öğrencinizin performansına uygun sorumluluklar verin.
• Sınıf kurallarını belirleyin, sınıf kurallarını tek tek öğretin ve kuralların yazılı/görsel olarak yer aldığı bir pano hazırlayın.
Tüm Engel Türlerindeki Kaynaştırma Eğitiminde Olan Öğrenciler İçin Sınıfta Neler Yapılabilir?
• Bazı engelli öğrencilerin söylediklerini anlamanız zaman alabilir. Kendilerini ifade etmeleri için bekleyin. Engelli öğrencinin söylediklerini anlamadığınızda anlamış gibi davranmayın, söylediklerini yinelemesini isteyin.
• Fiziksel yardımda bulunmak istediğinizde öğrenciyi durumundan haberdar edin veya öğrenciden sizi yönlendirmesini isteyin. (Engelli öğrenciler kullandıkları yardımcı araçları kendilerinin parçası olarak görürler. )
• Okula yeni başlayan öğrencinize sınıf ve okul ortamını tanıtın.
• Öğrencinin okula uyumunda yaşadığı güçlüklerin üstesinden gelmesi için okul rehber öğretmeni ve aile ile işbirliği yaparak alınacak önlemleri belirleyin.
• Öğrencinize başarabileceği sorumluluklar verin.
• Öğrencinizi kendi içinde gösterdiği gelişme ile değerlendirin ve yapamadıklarına değil yapabildiklerine yoğunlaşın ve yaptıklarına anında olumlu geribildirim verin.
• Öğrencinizin başarılarını anında ödüllendirin.
• Öğrenciyle konuşurken olumsuzdan çok olumlu ifadeler kullanın.
• Sosyal iletişimin ve etkileşimin arttırılması amacıyla öğrencinizin sınıf arkadaşlarıyla uyum sağlaması için etkinlikler düzenleyin.
• Tüm insanlar gibi saygı görmek, dikkate alınmak isterler. Durumları nedeni ile gösterilen aşırı ilgi ya da görmezden gelme, onları olumsuz etkiler.
• Sınıftaki diğer öğrencilere ortopedik, görme, işitme yetersizliği ve otistik olan öğrencilerinizin özelliklerini anlatarak, neler yapabilecekleri konusunda bilgilendirin ve öğrencinin kendini sınıfa ait hissetmesi ve güven duygusunu geliştirmesi konusunda gerekli önlemleri birlikte alın.
ÖZEL EĞİTİME İHTİYACI OLAN ÖĞRENCİYİ TANILAMA SÜRECİ
• Farkına varma (Öğretmenin bilgi toplaması, ilk değerlendirmeyi yapması)
• Okul yönetimi, rehber öğretmen, öğretmen, anne-baba ve öğrencinin sorunu değerlendirmeleri
• Uygulanmakta olan eğitim programına devam edilmesi
• Program uygulanırken düzenlemeler yapılarak öğrencinin kaydettiği ilerlemelerin izlenmesi ve incelenmesi
• Özel yardım ve destek sağlanması
RAMLARA GÖNDERME SÜRECİ NASIL OLMAKTADIR?
• Sağlanan her türlü yardım ve destek hizmetlerine karşın öğrencinin verilen eğitim hizmetleri ve uygulanan eğitim programından yararlanamaması durumunda, yapılan tüm çalışmalar ve verilen destek hizmetleri raporlaştırılarak, eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi amacıyla öğrenci için Eğitsel Değerlendirme İsteği Formu doldurularak Rehberlik ve Araştırma Merkezine (RAM) gönderilir.
• RAM’da Eğitsel Tanılama, İzleme ve Değerlendirme Ekibinin gönderilen rapor ve eğitsel değerlendirme isteği formunu inceledikten sonra öğrenci için randevu verilir ve okuluna yazıyla bildirir.
• Okul yönetimi veya sınıf öğretmeni tarafından randevu tarihi, saati ve gerekli evraklar öğrenci velisine imza karşılığında iletilir.
• Öğrencinin velisi (anne, baba veya velayet sahibi) randevu günü ve saatinde öğrenci ve öğrencinin kimliğiyle birlikte RAM’a gider.
• Öğrenci oyun ve gözlem odasına alınır ve orada gözlemlenir, uygun olduğunda teste alınır.
• Gidilen gün veliden alınan onay doğrultusunda öğrenci RAM’da eğitsel değerlendirme isteği formuna göre incelenir. Varsa tıbbi tanı, değerlendirmeye dahil edilir.
• Kaynaştırma veya özel eğitim sınıfı/okulu gerekirse yerleştirme için öğrenci velisinden inceleme ve yerleştirme izninin alınması
• Veli görüşme formu doldurulur.
Eğitsel Tanılama Nedir?
Tanılama; özel eğitim gerektirenlerin yeterli ve yetersiz yönleri ile bireysel özelliklerini, ilgilerini belirlemek amacıyla tıbbî, psiko-sosyal, eğitim alanlarında (EĞİTSEL TANILAMA) yapılan değerlendirme sürecidir. Eğitsel amaçla bireyin, gelişim ya da disiplin alanlarında özelliklerinin belirlenerek değerlendirilmesi eğitsel tanılama sürecidir. Bireyin eğitsel tanılaması rehberlik ve araştırma merkezinde (RAM) oluşturulan eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından yapılır.
Eğitsel Tanılamada Nelere Bakılır?
• Bireysel yeterliliklerine dayalı gelişim özellikleri,
• Eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi,
• Eğitim performansı,
• Tıbbî ve psiko-sosyal değerlendirme raporu,
• Zihinsel, fiziksel, duygusal, sosyal gelişim öyküsü dikkate alınır.
YÖNELTME KARARI
Eğitsel tanılama, izleme ve değerlendirme ekibi tarafından öğrenci için en az sınırlandırılmış eğitim ortamı, eğitsel gereksinimleri ve yerleştirme seçenekleri göz önünde bulundurularak yöneltme raporu düzenlenir.
Yöneltme Raporunda Nelere Dikkat Edilir?
• Rehberlik ve Araştırma Merkezi tarafından yapılan bireysel incelemede elde edilen veriler (Uygulanan Test ve Teknikler),
• Veliden alınan bilgiler (veli görüşme formu) ve tıbbi sonuçlar,
• Okul rehber öğretmeni ve sınıf öğretmeninin doldurarak göndermiş olduğu eğitsel değerlendirme isteği formundan elde edilen bilgiler
• Oyun ve gözlem odasında elde edilen gözlemler sonucu alınan bilgiler dikkate alınır ve bu doğrultuda yöneltme raporu hazırlanır.
• Hazırlanan rapor İl/İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne gönderilir ve komisyon kararıyla netleşir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder